Metody badania rynku

Badanie rynku zbytu polega przede wszystkim na rzetelnym zebraniu, a następnie analizie danych. Można to zrobić kilkoma technikami. Do najpopularniejszych należą: ankiety, techniki obserwacyjne, panele produktowe, panele konsumentów, badania motywacyjne oraz obserwacja bieżąca. Strategie i techniki badań są dobierane w zależności od produktu, którego badania mają dotyczyć, a także oczekiwanego efektu. Zróżnicowanie metod pozwala zmaksymalizować skuteczność badań, jak również powoduje, że końcowy wynik możliwie najbardziej odpowiada potrzebom osoby zlecającej bądź wykonującej testy.
Dobrze zrealizowane metody przeprowadzania badań rynku pozwalają uzyskać wiedzę przydatną podczas podejmowania decyzji biznesowych. Umożliwiają one właściwe ukierunkowanie zmian w przedsiębiorstwie i ograniczenie ryzyka niewłaściwych decyzji. Badanie rynku pozwala też lepiej poznać organizację i jej otoczenie, czego efektem jest m.in. lepsze zorganizowanie pracy i wykorzystanie funkcjonowania konkretnych zjawisk rynkowych. Dzięki minimalizowaniu błędów i pomyłek oraz podejmowaniu trafnych decyzji przedsiębiorstwo poprawia swe wyniki sprzedażowe i odnosi większe sukcesy.

Jedną z ważniejszych metod badawczych są techniki obserwacyjne. Są one dedykowane przede wszystkim firmom, które już jakiś czas funkcjonują na rynku. Polegają na zaproponowaniu konsumentowi próbnej partii produktów, a następnie obserwacji popytu na dany towar i zaangażowania ze strony konsumenta. Metoda ta pozwala określić, czy oferowany produkt będzie chętnie kupowany, a w rezultacie czy inwestycja w niego będzie opłacalna. To dość żmudna i długotrwała technika, umożliwiająca jednak zebranie obiektywnych, rzetelnych danych dotyczących realnych odczuć klientów w reakcji na konkretny produkt. Obserwacyjne metody badań można podzielić na kilka technik. Wyróżnia się zatem obserwację skategoryzowaną i nieskategoryzowaną, ukrytą i jawną, uczestniczącą i nieuczestniczącą oraz bezpośrednią.

Obserwacja na bieżąco polega z kolei na badaniu całości stosunków rynkowych w danej branży albo na konkretnym obszarze. Obejmuje obserwację zjawisk rynkowych w ich naturalnych warunkach i dotyczy cen produktów, szans wejścia na rynek z nowym produktem, miejsca producenta na rynku, możliwych kanałów dystrybucji oraz potencjalnych i obecnych klientów marki. Dzięki realizacji tej metody możliwe jest monitorowanie działań konkurencji, śledzenie zmian zachodzących na konkretnym rynku czy też określenie preferencji i zachowań konsumentów. Tego rodzaju metody badań rynkowych stanowią pomoc w procesie planowania działań promocyjnych związanych z nową usługą bądź produktem. Zaleca się jednak uzupełnienie uzyskanych danych o jeszcze jedną, dowolną, metodę badawczą.

Ankiety to aktualnie najczęściej stosowane badanie rynku. Przykład wykorzystania tej techniki to przepytywanie przez ankieterów klientów wychodzących ze sklepu (sposób bezpośredni), rozmowa telefoniczna bądź ankieta internetowa. Wyróżnia się dwa warianty tej metody, polegające na wyborze respondentów według określonego klucza albo losowo. Drugi przypadek dotyczy zwykle przeprowadzania ankiet na dużej grupie, co pozwala „przepytać” osoby z większego przekroju społeczeństwa.

Omawiając rodzaje badań rynku, warto wspomnieć też o panelu konsumentów. Jak przeprowadzić badanie rynku tego rodzaju? Technika ta polega na pytaniu ustnym bądź pisemnym konsumentów o konkretne produkty lub grupy produktowe. Wybrana losowo grupa klientów ocenia je, a uzyskane w ten sposób dane ankieter wpisuje do odpowiedniego formularza stanowiącego część składową raportu.

Poza panelem konsumentów istnieje też technika zwana panelem produktowym. Ta metodologia badań rynkowych polega na uzyskaniu danych dzięki analizie sprzedaży w placówkach handlu detalicznego. Realizując ją, należy opracować swego rodzaju inwentaryzację, która dokładnie określa, które towary cieszą się większym uznaniem i popularnością od innych. Technika ta pozwala wyciągnąć wnioski dotyczące preferencji zakupowych wśród konsumentów.

Kolejną często stosowaną techniką jest badanie motywacyjne. Polega ono na zadaniu klientowi kilku podstawowych pytań dotyczących zwykle preferencji konsumenckich i jednoczesne wręczenie mu darmowej próbki produktu. Jego celem jest określenie typowych zachowań wśród docelowych klientów konkretnej grupy towarów.